[su_dropcap style=”light” size=”5″]Υ[/su_dropcap]πάρχουν γωνιές στην Αθήνα, (όπως και αρχαιολογικοί ή ιστορικοί χώροι), που έχουν το προνόμιο να… αγνοούνται από τους Αθηναίους. Η Ακρόπολη και τ’ Αναφιώτικα ανήκουν σ’ αυτήν την κατηγορία, καθώς όλοι ακούμε για την μαγευτική τους ομορφιά, αλλά αναβάλλουμε συνεχώς την ανακάλυψή τους. Και αν η Ακρόπολη απαιτεί περισσότερη πεζοπορία και ώρα για να την επισκεφθείτε, τ’ Αναφιώτικα απέχουν μία ανάσα από την Πλάκα και μπορούν πανεύκολα να συνδυαστούν με τον καφέ σας την επόμενη φορά που θα κατεβείτε στο κέντρο τής πόλης.
Η ιστορία πίσω από τ’ Αναφιώτικα
Η ιστορία πίσω από αυτήν την μικροσκοπική και ιδιαίτερη συνοικία τής Αθήνας είναι απλή και ξεκινά λίγα χρόνια μετά την δημιουργία τού Ελληνικού κράτους, στα μέσα τού 19ου αιώνα. Η ανέγερση των ανακτόρων τού Όθωνα οδήγησε στην αναζήτηση των καλύτερων τεχνιτών και κάπως έτσι μετακινήθηκαν από την Ανάφη στην Αθήνα οι πρώτοι εργάτες, ο ξυλουργός Δαμίγος και ο κτίστης Σιγάλας. Στην αναζήτηση καλύτερης τύχης και εργασίας το παράδειγμά τους το ακολούθησαν και άλλοι συμπατριώτες τους που βρήκαν πολύ βολική την περιοχή βορειοανατολικά τής Ακρόπολης για να κτίσουν τα μικρά τους σπίτια, παρόλο που η περιοχή από το 1834 είχε χαρακτηριστεί αρχαιολογική ζώνη και απαγορεύονταν η ανοικοδόμηση, (παλιά ιστορία τα αυθαίρετα στην Ελλάδα, από την αρχαιότητα παραβιάζονται ανάλογοι νόμοι). Κάπως έτσι δημιουργήθηκαν τα Αναφιώτικα, ενώ μετά την καταστροφή τού 22 στην περιοχή εγκαταστάθηκαν και Μικρασιάτες πρόσφυγες. Τα χρόνια πέρασαν, ουδέν μονιμότερον τού προσωρινού και, παρόλο που μεσολάβησαν κατεδαφίσεις και απαλλοτριώσεις, στις μέρες μας διασώζονται, (και κατοικούνται) περίπου 45 σπίτια (διατηρητέα σήμερα πια...), από ένα σύνολο 65 κατοίκων.
Οι πρώτοι κάτοικοι βρήκαν στην περιοχή δύο εκκλησίες σχεδόν κατεστραμμένες, (Άγιος Συμεών και Άγιος Γεώργιος Βράχων από τον 17ο αιώνα), τις οποίες και ανακατασκεύασαν. Παλιότερα μάλιστα που ο πληθυσμός στα Αναφιώτικα ήταν περισσότερος, οι δύο μικρές εκκλησίες καθόριζαν και τις δύο ενορίες τού συνοικισμού.
Οι Κυκλάδες στους πρόποδες τής Ακρόπολης
Παρόλο που συνολικά η συνοικία τής Πλάκας έχει πολλά διατηρητέα κτίρια και οπωσδήποτε ένα μοναδικό χρώμα σε σχέση (για παράδειγμα...) με την Ερμού και το υπόλοιπο κέντρο μόλις λίγα μέτρα μακρύτερα, δύσκολα μπορεί να φανταστεί κανείς ότι εκεί που σταματούν τα γνωστά όριά της, ξεκινά ένας συνοικισμός εντελώς ιδιαίτερος και που αποτελεί πιστό αντίγραφο γειτονιάς από κάποιο νησί των Κυκλάδων. Μόλις αφήσετε πίσω σας την Πλάκα και μέσα σε ελάχιστα δευτερόλεπτα, θα βρεθείτε σε μία τοποθεσία με μοναδική ρυμοτομία στην οποία είναι αδύνατον να κρατήσετε προκαθορισμένη πορεία.
Υπάρχουν σημεία που ίσα-ίσα χωρά να περάσει ένα ανθρώπινο σώμα, σκαλάκια που δείχνουν να οδηγούν σε αδιέξοδο, αλλά την τελευταία στιγμή στρίβουν σε κάποιο νέο σοκάκι, σπίτια πνιγμένα στις βουκαμβίλιες και σε γλάστρες κάθε είδους, άπειρες γάτες που έχουν μόνιμο πιάτο στις εξώπορτες, ενώ κάποιες φορές θα χρειαστεί να περάσετε μέσα από κάποια αυλή για να συνεχίσετε τον δρόμο σας. Η αρχιτεκτονική είναι κλασικά Κυκλαδίτικη, αυτή που θα συναντήσετε στην Ανάφη και σε άλλα νησιά των Κυκλάδων, με άσπρους τοίχους και παράθυρα σε έντονα χρώματα. Ανάλογα με την πορεία που θα επιλέξετε θα συναντήσετε και τις δύο εκκλησίες τής περιοχής, όπως και το πρώτο Ελληνικό Πανεπιστήμιο. Σε κάποιο σημείο θα δείτε και την πινακίδα που σας στέλνει προς την Ακρόπολη – εάν είστε ξεκούραστοι και έχετε χρόνο είναι ό,τι καλύτερο μπορείτε να κάνετε για να ολοκληρώσετε την βόλτα σας με τον καλύτερο τρόπο.
Μην νομίσετε ότι ο περίπατος στα Αναφιώτικα θα διαρκέσει πολλή ώρα – και αυτός ακριβώς είναι ο λόγος που μπορείτε εύκολα να τον εντάξετε στο πρόγραμμά σας. Εκείνο που θα απολαύσετε είναι η μαγευτική θέα τής Αθήνας από ψηλά, μια συνοικία στα ανθρώπινα μέτρα με ησυχία και πρωτόγνωρες μυρωδιές και μονοπάτια που θα σας ταξιδέψουν, έστω και για λίγο, μακριά από το πολύβουο κέντρο.
Επιστρέφοντας από την μεριά τής Πλάκας θα πέσετε κυριολεκτικά επάνω στα καφέ και τα εστιατόρια τής περιοχής – τα περισσότερα είναι εξαιρετικά γραφικά και ενταγμένα στο χρώμα μιας παλιάς, άλλης Αθήνας. Αρκετά μάλιστα από αυτά σερβίρουν και στις ταράτσες τους, από όπου η θέα προς την Αθήνα και την Ακρόπολη είναι μοναδική.
Τα Αναφιώτικα στην τέχνη
Ακόμη και την εποχή που η Αθήνα δεν είχε γεμίσει από τσιμέντο και σιδεριές, τα Αναφιώτικα αποτέλεσαν πηγή έμπνευσης για πολλούς ζωγράφους και λογοτέχνες. Στις παρακάτω φωτογραφίες μπορείτε να δείτε κάποια ελάχιστα δείγματα από πίνακες, δημοσιευμένα κυρίως στο περιοδικό Νέα Εστία…
Πώς θα πάτε στα Αναφιώτικα
Υπάρχουν πολλοί δρόμοι που ανηφορίζουν στον συνοικισμό. Εάν είστε στο κέντρο κοντά στο Σύνταγμα και στην Ερμού, απλώς προχωρήστε προς την Μητρόπολη και πάρτε τον δρόμο από την πλατεία που ανηφορίζει προς την Πλάκα. Θα καταλήξετε στην οδό Ανδριανού και μπροστά σας ακριβώς θα δείτε το παλαιότερο σπίτι τής Αθήνας, κάποιες φορές είναι ανοικτό και μπορείτε να δείτε λεπτομέρειες. Στρίψτε δεξιά την Ανδριανού και έχετε τον νου σας στις πινακίδες των κάθετων δρόμων έως ότου βρείτε την οδό Μνησικλέους που σας βγάζει απευθείας στα Αναφιώτικα.
Εάν πάλι έχετε πάρει το μετρό και κατεβείτε στην στάση Ακρόπολη, βγαίνοντας είστε στην οδό Μακρυγιάννη. Συνεχίζετε προς τα πάνω, (διασχίζετε κάθετα την Διονυσίου Αρεοπαγίτου), η Μακρυγιάννη γίνεται Βύρωνος και την συνεχίζετε έως ότου βρείτε στα αριστερά σας την οδό Θέσπιδος – στο τέρμα της είναι η οδός Στράτωνος, στρίβοντας αριστερά είστε ήδη στα Αναφιώτικα. Είναι πολύ πιο κοντά και πολύ πιο εύκολα από όσο ακούγεται. Υπάρχει και ο δρόμος που μπορείτε να πάρετε ακολουθώντας τις πινακίδες για το θέατρο Διονύσου, αλλά η πρότασή μας είναι να επιλέξετε έναν από τους δύο δρόμους που προαναφέραμε.
